هرکجا زندگی کنیم، وقتی درگیری یا جنگ سرخط اخبار می‌شود ما دچار حس ترس، غم، خشم و اضطراب می‌شویم. کودکان همیشه برای کسب امنیت و آرامش به والدین خود متوسل می‌شوند؛ به ویژه در مواقع بحرانی! در ادامه چند توصیه برای چگونگی اقدام به شروع گفت‌وگو با کودک، ایجاد حس آرامش و حمایت از آنها ارائه خواهیم داد.
- آگاه شوید کودک درباره واقعه چه می‌داند و چه احساسی دارد؟
زمان و مکانی را برای مطرح کردن آن انتخاب کنید که کودک هم آزادانه صحبت کند، در این صورت به احتمال زیاد او هم احساس راحتی خواهد داشت. مثلا موقع شام که همه اعضای خانواده دور هم جمع هستید. سعی کنید قبل از خواب در مورد این موضوع صحبت نکنید. برای شروع خوب است که از فرزندتان بپرسید «چه می‌داند و چه احساسی دارد؟» برخی از کودکان ممکن است اطلاعات کمی در مورد آنچه اتفاق می‌افتد داشته باشند و علاقه‌ای هم به صحبت درباره آن نداشته باشند، اما برخی دیگر ممکن است در سکوت و نگرانی خود مشغول باشند. در گفت‌وگو با بچه‌های کم‌سن، نقاشی کشیدن، داستان گفتن و سایر فعالیت‌ها به باز کردن بحث کمک می‌کند. کودکان می‌توانند اخبار را از راه‌های مختلفی کشف کنند، بنابراین مهم است که آنچه را می‌بینند و می‌شنوند بررسی کنید.
این فرصتی است برای اطمینان دادن به آنها و اصلاح هرگونه اطلاعات نادرست که به صورت آنلاین یا در تلویزیون، مدرسه یا از دوستانشان شنیده و کسب کرده‌اند. جریان مداومی از تصاویر و عناوین ناراحت کننده می‌تواند این احساس را ایجاد کند که بحران در اطراف ما وجود دارد. کودکان کم‌سن‌تر ممکن است نتوانند مرز بین تصاویر و رسانه‌ها را از واقعیت خود تمیز دهند. ممکن است فکر کنند که در معرض خطر آنی قرار دارند، حتی اگر درگیری دورتر از مرزهای فیزیکی خانواده شما اتفاق بیفتد. بچه‌های بزرگتر ممکن است اخبار نگران‌کننده‌ای را در رسانه‌های اجتماعی دیده باشند و از چگونگی تشدید رویدادها و از عدم مهار کردن و کنترل درگیری‌ها بترسند.
مهم است که نگرانی‌های آنها را دست‌کم نگیرید یا رد نکنید. اگر آنها سؤالی می‌پرسند مانند اینکه «آیا همه ما می‌میریم؟» و این پرسش به نظر شما افراطی است، به کودک اطمینان دهید که این اتفاق نمی‌افتد، اما همچنین سعی کنید آنچه را که شنیده‌اند و موجب نگرانی آنها شده‌است، مورد پرسش قرار دهید. اگر بتوانید بفهمید که نگرانی‌شان از کجا نشأت می‌گیرد، به احتمال زیاد می‌توانید امنیت و اطمینان را به کودک بازپس دهید. حتماً احساسات کودک را قبول کرده و بپذیرید و به او اطمینان دهید که هر چه احساس می‌کند طبیعی است. به او گوش و توجه کامل نشان دهید و یادآوری کنید که هر زمان که بخواهد می‌تواند با شما یا بزرگسالان مورد اعتماد دیگری صحبت کند.
- سن کودک را در موضوعات و مسائل در نظر بگیرید و آرام‌آرام پیش روید
کودکان حق دارند بدانند در دنیا چه می‌گذرد، اما بزرگسالان نیز مسئولیت دارند که آنها را از پریشانی ایمن نگه دارند. شما فرزندتان را بهتر می‌شناسید. به زبان فرزندتان و با در نظر گرفتن سنش با او صحبت کنید، به واکنش‌هایش دقت کنید و نسبت به سطح اضطراب او حساس باشید. حتی اگر خودتان نسبت به حوادثی که در حال وقوع است احساس غم یا نگرانی داشته باشید، طبیعی است؛ اما به خاطر داشته باشید که بچه‌ها نشانه‌های عاطفی خود را از بزرگسالان می‌گیرند، بنابراین سعی کنید هیچ ترسی را بیش از حد با کودک خود در میان نگذارید. آرام صحبت کنید و مراقب زبان بدن خود مثل حالات چهره‌تان باشید. به زبان فرزندتان و با در نظر گرفتن سنش با او صحبت کنید، به واکنش‌هایش دقت کنید و نسبت به سطح اضطراب او حساس باشید. تا جایی که می‌توانید به فرزندان خود اطمینان دهید که از هر خطری در امان هستند. به آنها یادآوری کنید که بسیاری از مردم در سراسر جهان سخت کار می‌کنند تا درگیری را متوقف کنند و به صلح دست پیدا کنند.
به یاد داشته باشید که اشکالی ندارد اگر برای هر سؤالی پاسخی نداشته باشید. می‌توانید بگویید که باید پاسخ آن را جستجو کنید. در مورد فرزندان بزرگتر می‌توانید از او به عنوان فرصتی برای همراهی بچه‌های کوچکتر استفاده کنید و با هم جستجو کنید و در همین حال هم استفاده از سایت‌ها و اطلاعات معتبر را به آنها یاد دهید. توضیح دهید که برخی از اطلاعات آنلاین دقیق نیستند و یافتن منابع قابل اعتماد مهم است.
- حس همدردی را پرورش دهید!
درگیری اغلب می‌تواند تعصب و تبعیض را به همراه داشته باشد، چه علیه یک ملت باشد و چه علیه یک کشور. وقتی با فرزندان خود صحبت می‌کنید، از لقب و برچسب‌هایی مانند «افراد بد» و «شرور» دوری کنید و در عوض از آن به عنوان فرصتی برای تقویت
حس همدردی و ترحم استفاده کنید، مثلا در مورد خانواده‌هایی که مجبور به ترک خانه‌های خود هستند با مهربانی گفت‌وگو کنید. حتی اگر درگیری در یک کشور دور اتفاق می‌افتد، می‌تواند معضلاتی برای شما و خانواده‌تان به همراه داشته باشد. بررسی کنید که فرزندانتان قلدری را تجربه نکرده یا در آن مشارکت نداشته‌باشند. اگر در مدرسه به آنها توهین شده یا مورد آزار و اذیت قرار گرفته‌اند، آنها را تشویق کنید تا به شما یا بزرگسالی که به آنها اعتماد دارند، بگویند. به فرزندان خود یادآوری کنید که همه سزاوار امنیت در مدرسه و جامعه هستند. قلدری و تبعیض همیشه اشتباه است و هر کدام باید سهم خود را در گسترش مهربانی و حمایت از یکدیگر انجام دهیم.
- روی رفتارهای بازتاب دهنده حمایت تمرکز کنید
برای کودکان مهم است که بدانند مردم با اعمال شجاعانه و مهربانی به یکدیگر کمک می‌کنند. داستان‌های مثبت مانند گروه‌های داوطلب و فعالیت‌های خیریه را پیدا کرده و درباره آنها با کودک صحبت کنید. احساس انجام کاری، هر چقدر هم که کوچک باشد، اغلب می‌تواند آرامش زیادی به ارمغان بیاورد. ببینید آیا فرزندتان مایل است در انجام اقدامات مثبت شرکت کند یا خیر. شاید او بتواند یک نقاشی بکشد یا شعری برای صلح بنویسد یا حتی بتواند در جمع‌آوری کمک‌های مالی مردمی مشارکت کند.
- مکالمات و گفت‌وگوهایتان را مسالمت‌آمیز پیش ببرید.
هنگامی که مکالمه‌تان به پایان رسید، مهم است مطمئن شوید که فرزندتان را در حالت پریشانی رها نمی‌کنید. سعی کنید سطح اضطراب او را با تماشای زبان بدن‌اش ارزیابی کنید. دقت کنید که آیا کودک از لحن معمول خود استفاده می‌کند و تنفس آرامی دارد؟ به او یادآوری کنید که برای شما مهم است و به او اهمیت می‌دهید و اینکه هر زمان احساس نگرانی کند حاضرید به او گوش دهید و از او حمایت کنید.
- از توجه کردن به کودک غفلت نکنید!
همانطور که اخبار کشمکش‌ها ادامه دارد، باید به بررسی وضعیت فرزندتان ادامه دهید تا ببینید وضعیت او چگونه است؟ کودک چه احساسی دارد؟ آیا سؤال یا چیز جدیدی دارد که مایل باشد در مورد آن با شما صحبت کند؟ اگر به نظر می‌رسد فرزندتان نگران یا مضطرب است، مراقب هرگونه تغییر در نحوه رفتار یا احساس او مانند معده‌درد،
سردرد، کابوس‌ها یا مشکلات خواب باشید. کودکان واکنش‌های متفاوتی به رویدادهای نامطلوب دارند و برخی از نشانه‌های ناراحتی ممکن است چندان آشکار نباشند. کودکان کوچکتر ممکن‌است بیشتر از حد معمول به شما بچسبند؛ نوجوانان ممکن است غم و اندوه یا عصبانیت شدید بروز دهند. بسیاری از این واکنش‌ها فقط برای مدت کوتاهی دوام می‌آورند و واکنش‌های طبیعی به رویدادهای استرس‌زا هستند. اگر این واکنش‌ها برای مدت طولانی ادامه داشته باشد، ممکن است کودک شما به کمک یک متخصص نیاز داشته باشد. شما می‌توانید همراه او فعالیت‌هایی مانند تنفس شکمی که به کاهش استرس کمک می‌کند، انجام دهید:
- پنج نفس عمیق بکشید، یه این شکل که برای پنج ثانیه نفس را از طریق بینی به داخل بکشید و پنج ثانیه از دهان خارج کنید. در طول این تنفس کم شما بزرگ و کوچک می‌شود.
- به او یاد دهید که وقتی نفس می‌کشد هنگام انجام عمل دم، شکم خود را به آرامی مانند یک بادکنک پر می‌کند و هنگامی که بازدم انجام می‌دهد، هوا را دوباره به آرامی از بالون خارج کند.
اگر فرزندتان موضوعی را مطرح کرد، برای صحبت‌کردن با او آماده باشید. اگر قبل از خواب است برای او قصه و داستان مورد علاقه‌اش را بخوانید و مکالماتتان را مثبت به پایان برسانید تا او خواب راحتی داشته باشد.
- سیل اخبار را مهار کنید!
مراقب باشید که فرزنداتان تا چه حد در معرض اخبار قرار دارد، در حالی که این اخبار مملو از عناوین هشدار دهنده و تصاویر ناراحت کننده‌است. بچه‌های کوچکتر را از اخبار دور نگه دارید. با بچه‌های بزرگتر وقت بگذرانید و گفت‌وگو کنید تا به مقدار زمانی که صرف دنبال‌کردن اخبار می‌کنند و منابع خبری که به آنها اعتماد می‌کنند، دست‌یابید. اگر فرزندانتان در جمعی همراه شما هستند، با بزرگسالان دیگر درمورد کشمکش‌ها، سنجیده و کنترل‌شده صحبت کنید. تا حد امکان سعی کنید حواس کودک را به بازی‌کردن یا پیاده‌روی دو نفره یا خانوادگی پرت کنید. برای بچه‌های کوچکتر قبل از خواب قصه‌های آرام و شاد بخوانید.
- مراقب خودت باش!
اگر خود شما با اتفاقات و درگیری‌ها کنار بیایید و با آنها مقابله کنید، می‌توانید بهتر به فرزندانتان کمک کنید، کودکان تحت تاثیر بازخورد و عکس‌العمل شما به اخبار خواهند بود، بنابراین خیالشان راحت می‌شود که شما آرام و مراقب آنها هستید. اگر احساس اضطراب یا ناراحتی می‌کنید، برای خودتان وقت بگذارید. با اعضای خانواده، دوستان و افراد قابل اعتماد تماس بگیرید و وقت بگذرانید. خود را در اخبار غرق نکنید چنان که موجب بی‌ثباتی و ناآرامی در شما شود. سعی کنید به جای اینکه دائماً آنلاین و پیگیر باشید،
زمان‌های مشخصی را در طول روز برای دنبال‌کردن اخبار مشخص کنید. تا جایی که می‌توانید، کارهایی را انجام دهید که شما را آرام نگه می‌دارند مثلا استراحت کنید یا بخوابید. هر کاری کنید تا آرامشتان حفظ شود.
