سرفصل های دوره

• خودسامانی

  منظور از خودسامانی یا نظم‌دهی به خود، تولید و هدایت اندیشه‌ها، هیجانات و رفتارها توسط خود فرد به منظور رسیدن به هدف است. یکی از مهارت‌های خودسامانی، مدیریت و برنامه‌ریزی زمان است. مدیریت زمان برای فرد خودسامان به معنی در اختیار گرفتن زمان برای او است نه آنکه زمان و حوادث او را در اختیار بگیرند. یادگیرندگان خودسامان‌یافته، فعال‌اند نه منفعل و آنان به کمک نظارت و یادگیری بیشتر و بهتر، خود را به طور موثر سامان می‌دهند.

   

• نظریه‌پردازی

  هنگامی که فرد یادگیرنده بتواند ایده‌ها، نظرات یا تولیدات دیگران را به صورت عمیق و دقیق نقادی کند در گام نخست به مرحله‌ای از رشد و آفرینش می‌رسد که الهام گرفته از تحقیقات و پژوهش‌های او از ایده‌ها و نظرات دیگران است. به مرور که در سطح آفرینشگری رشد کرده و تکامل می‌یابد تولید و آفرینش او لزوما تقلیدی نیست بلکه او می‌تواند ایده‌پردازی و تولیدی مبدعانه داشته باشد. او در مرحله تحقیق باید بتواند نظرات خودش را همچون یک منتقد، ارزیابی و نقد کند.

• خلاقیت و نوآوری

  خلاقیت فرآیندی اندیشه‌ورزانه است که منجر به تولید ایده می‌شود. از تعامل، گفت‌وگو و گاه تقابل بین تفکر واگرا و همگرا شاهد ظهور ایده‌ها هستیم. این وضعیت یا فرآیند را خلاقیت می‌گوییم. در فرآیند خلاقیت سه سطح اصلی بیان کرده‌اند که عبارتند از کشف، اختراع و خلق. پایین‌ترین سطح از خلاقیت «کشف» است. کشف وقتی رخ می‌دهد که از چیزی آگاه می‌شویم و اولین بار برای ما ظاهر می‌شود.
  سطح بالاتر از کشف، اختراع است. وقتی کودکی که می‌خواهد زبان باز کند با شیئی مثل هواپیما روبه‌رو شده آن را نشان می‌دهد و از ماهیت آن می‌پرسد. در این حالت، کشف رخ داده است. یعنی او کشف کرده که شیئی هست و این شی در هوا در حال حرکت است. او قبلا هم کشف کرده که امری به نام پیمودن هست و وقتی که کودک واژه‌ای مثل هوانورد را می‌گوید او در زمینه زبان، اختراع کرده‌است. اگر کشف در مسیری تربیتی تقویت گردد، به سوی اختراع پیش می‌رود. به عبارتی اگر افرادی از کشف‌های خود چیزی را اختراع نکنند دیگران ممکن است از همان کشف‌ها به اختراع بپردازند. کشف‌های شخصی افراد از طریق همراه شدن با استعداد اختصاصی‌شان منجر به آفرینشی منحصر به فرد می‌شود. این سطح از بالاترین مراحل یادگیری و تفکر است.

• تفاوت خلاقیت و نوآوری

  خلاقیت و نوآوری را به عنوان دو امر در طول یکدیگر در نظر بگیرید. خلاقیت به معنی آفرینش و تولید ایده‌های نو و تازه است؛ در حالی که نوآوری به کار بردن ایده‌ها است. شخص خلاق دانه و هسته را می‌سازد و شخص نوآور دانه و هسته را بارور ساخته و ارزش آن را ظاهر می‌کند. در اصل خلاقیت به معنی ایده‌پردازی است و نوآوری ارزش‌آفرینی از ایده است. در نظر داشته باشید لازمه نوآوری داشتن خلاقیت است. اگر ایده به تولید منجر شود دیگر به آن خلاقیت نمی‌گوییم بلکه به آن نوآوری اطلاق می‌کنیم.

• بیان مسئله

  برای بیان مسئله لازم است تا ابتدا خود مسئله تعریف شود. «مسئله» سوالی اساسی است که در رویارویی با یک مشکل طرح شده است. پژوهشگر امید دارد از پاسخ سوالات فرعی و شناخت ارتباط بین پاسخ‌ها مشکل را شناخته، آن را برطرف یا مدیریت کند. پاسخ یک سوال را شاید بتوان از طریق دانشنامه‌ها، اینترنت و مطالب موجود در فضای مجازی پیدا کرد ولی پاسخ یک مسئله از طریق پژوهش یافته می‌شود. اگر یک پژوهشگر بتواند مسئله را خوب بیان کند به طور چشمگیر و معناداری به پاسخ نزدیک شده‌است. پس می‌توان گفت فهم صورت مسئله و بیان آن گامی مهم و اساسی در مسیر حل مسئله است.
  بیان مسئله عبارت است از طرح درست و خوب یک مشکل به صورت یک سوال اساسی به نحوی که بتوانیم راهی برای حل مشکل در خلال طرح آن بیابیم. تفاوت یک پژوهشگر قوی و توانمند در بیان مسئله است. در این مسیر فرضیه‌ها یا حدس و گمان‌های پژوهشگر مورد بررسی، آزمون و سپس تایید یا رد قرار می‌گیرد تا او را به حل مسئله نزدیک کند. در بیان مسئله به اهداف، ضرورت و پیشینه اشاره می‌شود.

• زیباشناسی

  «زیباشناسی» شناختی است که به ادراک عالی و لطیف انسان از حکمت و هنر می‌پردازد. زیباشناسی در کارگاه اندیشه با موضوع «جان و جهان» طرح می‌گردد؛ یعنی علاوه بر پرداختن به موضوع و امر «زیبایی»، به «زیبا» پرداخته می‌شود. گاهی در تعلیم و تربیت با پرداختن به زیبایی که امری مربوط به جهان است از پرداختن به زیبا که باطن زیبایی است غفلت می‌شود. بنابراین در کارگاه اندیشه تلاش می‌شود که زیباشناسی و زیبایی‌شناسی با هم بررسی شده، روح و جسم یا جان و جهان با هم نگریسته شوند.
  اندیشه‌ورز کارگاه اندیشه در طی گفت‌‍وگو و پژوهش‌های گروهی با هر دو ساحت زیبا و زیبایی آشنا شده، به مرور نگاهی یکپارچه پیدا می‌کند و به زیباشناسی نزدیک‌تر می‌‌شوند.

مربیان شما

دکتر احمدرضا آذربایجانی

متخصص تعلیم و تربیت

0/5

9 دوره

0 دیدگاه

1 دانشجو

مهم‌ترین دلیلی که مرا وارد عرصه‌ی تربیت کرد اخلاقی اندیشیدن  برای هنرجویان هنری‌ام بود. یعنی دغدغه‌ی اصلی‌ام وقتی شروع شد که متوجه شدم اگر جانِ ما اخلاقی نباشد و به جهانِ هنر وارد شویم به جای آنکه فهمنده‌ی زیبایی و زیبایی آفرین باشیم، برای خودمان و دیگران درد سرزا و بحران‌زا خواهیم شد.

این دغدغه باعث شد تا تن خودم را در دریاهای فلسفه، روانشناسی، الهیات و تعلیم و تربیت اندکی خیس کنم و هیجان شنا در دریای یادگیری و تربیت برایم یکی از مهم‌ترین انگیزه‌های زندگی بوده‌است. احساس می‌کنم باید برای دیدن زیبایی فقط جهان‌بین نباشم و جان‌بینی را اساس شناخت خود قرار دهم. از زمانی که وارد گودِ تربیت شده‌ام، روزی نبوده که چیز تازه‌ای یاد نگیرم.

برخی از سوابق و تجربیات علمی و عملی دکتر احمدرضا آذربایجانی: - دکترای فلسفه تعلیم و تربیت - مربی هنر کودک، نوجوان و بزرگسال

مشاهده بیشتر